KARAR: ALTERNATİF TEKLİF VEREBİLME HALLERİ DIŞINDA, İHALELERDE BİR İSTEKLİ TARAFINDAN KENDİSİ VEYA BAŞKALARI ADINA DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK, ASALETEN YA DA VEKALETEN BİRDEN FAZLA TEKLİF VERME DURUMU YASAK FİİL VE DAVRANIŞTIR
Karar No : 2023/UY.II-142
Karar Tarihi : 18.01.2023
İlgili Kanun No : 4734
İlgili Madde No : 4 ve 17
“4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinden teklifin ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade ettiği, aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif verme durumunun yasak fiil ve davranış olarak düzenlendiği, teklifin geçerli olup olmamasından bahsedilmediği, A… İnş. Gıda Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde vekaletname bilgileri kısmının boş bırakıldığı görülmekle birlikte söz konusu tabloda vekile ilişkin bilgilerin doldurulmamış olmasının ihalede teklif verilmediği anlamına gelmeyeceği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, ihale dokümanında tekliflerin ihale saatine kadar EKAP üzerinden e-teklif olarak verileceğinin düzenlendiği, başvuruya konu ihalenin elektronik ihale olarak gerçekleştirilmesi sebebiyle tekliflerin elektronik ortamda oluşturulduğu, A… İnş. Gıda Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif mektubunun A… S… tarafından imzalandığı, ihaleye ait yeterlik bilgileri tablosunun teklif vermeye yetkili olduğuna ilişkin bilgiler kısmı incelendiğinde, teklif mektubunu imzalayan A… S… ile ilgili bir beyanda bulunulmadığı, beyan bilgileri tablosunda vekâletnameye ilişkin satırda bilgi bulunmamasının e-teklifin e-imza ile gönderimine engel teşkil etmeyeceği, ihale dokümanının her iki istekli adına da A… S… tarafından aynı IP adresi üzerinden indirildiği, yine her iki isteklinin teklifinin de A… S… tarafından ve anılan IP adresi üzerinden e-imza ile imzalanarak gönderildiği, anılan durumun Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinin (d) fıkrası gereğince “Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.” kapsamında ve rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda, yukarıda yapılan tespitler, mevzuat hükümleri ve iddia konusu husus birlikte değerlendirildiğinde, başvuru sahibi isteklinin teklifinin idarece 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesine aykırı şekilde ihaleye teklif verildiği gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması işlemlerinin yerinde olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinde yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenlerin ihale dışı bırakılması gerektiği belirtilmiş olup, 17’nci maddesinde ise yasak fiil ve davranışlar sıralandıktan sonra aynı maddenin son fıkrasında; “Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanun’un Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” denilmekte olup atıf yapılan kısımda ise “Yasaklar ve ceza sorumluluğu”na ilişkin hükümlerin yer aldığı, bu durumda 17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 2’nci ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Ancak her iki maddede de bu tür fiil veya davranışlarda bulunduğu tespit edilen isteklilerin geçici teminatlarının gelir kaydedileceği şeklinde bir yaptırım getirilmiş değildir. Kanun’un geçici teminatın gelir kaydedilmesi yaptırımını düzenleyen maddeleri incelendiğinde, geçici teminatın gelir kaydedilmesi sonucunu doğuracak fiiller ile bu fiiller dolayısıyla geçici teminatın gelir kaydedileceği husususun herhangi bir tereddüde mahal bırakmayacak biçimde açık ve kesin olarak ifade edildiği, yasak fiil veya davranışlar bakımından 10 ve 17’nci maddelerde ise böyle bir yaptırım öngörülmediği, Kanun’un ceza, yasaklama gibi yaptırım içerikli düzenlemelerinin, açıkça hüküm altına alınmış olmadıkça, emsal, kıyas gibi yollarla genişletilmesi mümkün bulunmadığından, ihale sürecinde Kanun’un 17’nci maddesinde yer alan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğu tespit edilen isteklilerin geçici teminatlarının gelir kaydedilemeyeceği, başvuru sahibi isteklinin iddiasının bu yönden doğru olduğu, hali hazırda idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yapılan incelemede de başvuru sahibi isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilmesine yönelik idarece yapılan herhangi bir yapılan bir işlemin de bulunmadığı anlaşılmıştır.”