Karar No : 2022/UM.I-1563
Karar Tarihi : 13.12.2022
İlgili Kanun No : 4734
İlgili Madde No : 5, 6, 7 ve 56
“Viranşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 01.11.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Akaryakıt Mal Alımı” ihalesine ilişkin olarak U… Çırçır Prese San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 07.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.11.2022 tarihli yazısı ile reddine karşılık, başvuru sahibince 08.11.2022 tarih ve 59637 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.11.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine, Kurulun 23.11.2022 tarih ve 2022/UM.I-1463 sayılı kararı ile “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararında “Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi olan U… Çırçır Prese San. ve Tic. Şti’nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir..” kararı alınmıştır.
Yapılan incelemelerde idarece alınan ve 25.11.2022 tarihinde isteklilere EKAP üzerinden gönderilen kararda “Kurumumuz 2023 yılı akaryakıt ihtiyacı için 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen araç ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrardan hibe edilecek araçların sayısının artırılması ile hizmet yolu ile temin edilecek araçlardaki artış göz önüne alınarak ihalenin nitelik ve miktarının değişeceği” gerekçesi ile ihalenin iptal edilmesine karar verildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereğince isteklilerin tekliflerinin değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinin ihale komisyonunun yetki ve sorumluluğunda olduğu, ihale komisyonunun gerekçeli kararının belirlenmesinden sonra ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylamak veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal etmek yetkisine sahip bulunduğu, öte yandan ihale komisyonu kararı onaylandıktan sonra ihale yetkilisinin ihalenin iptaline karar verebileceği, bununla birlikte söz konusu yetki sınırsız olmadığından anılan Kanun’da yer verilen temel ilkelerin gözetilmesi suretiyle karar alınması gerektiği anlaşılmıştır.
Yine yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden idare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak inceleneceği, ihale komisyon kararı üzerine idarece bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verilebileceği ve bu durumda idarenin herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ihaleyi yapan idarelere ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisi tanınmış olduğu anlaşılmakla birlikte, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılmasının gerektiği, ihalenin iptal edilmesine ilişkin kararın ve gerekçelerinin isteklilere bildirileceği, şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları ile tespitler çerçevesinde başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda;
İdarece Kurulun 23.11.2022 tarih ve 2022/UM.I-1463 sayılı düzeltici işlem kararından sonra ihaleye teklif veren ve en avantajlı teklif sahibi olan U… Çırçır Prese San. ve Tic. Ltd. Şti. nin teklifin değerlendirme alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin gerçekleştirilmesi yerine 2023 yılı akaryakıt ihtiyacı için 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen araç ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrardan hibe edilecek araçların sayısının artırılması ile hizmet yoluyla temin edilecek araçlardaki artış göz önüne alınarak ihalenin nitelik ve miktarının değişeceği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği tespit edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesinde ihalenin iptali hususunda idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu yetkinin Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde kullanılmasının gerektiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede idarelerin ihtiyaçlarını karşılama noktasında ihalenin niteliği ve belirlenecek miktarı çerçevesinde hareket edeceği ve önceliklerini belirleyebileceği, dolayısıyla ilk ihaleye çıkışında gerçekleştireceği ve ihtiyacı olan “akaryakıt” alımı için dokümanlarda gerek araç sayısı ve gerekse miktar açısından belirlemesini yapmış olması gerektiği, ihalenin gelinen aşaması itibariyle 2022 yılında Bakanlıktan hibe edilen ve 2023 yılında Bakanlık tarafından tekrar hibe edilecek araçlar sebebiyle alım konusu malın artırılmasına ilişkin bir durumun söz konusu olması halinde de %20 oranında iş artışı yapılabilmesine olanak tanındığı
Buna karşın idarece söz konusu malın alım artış miktarının mevzuatın öngördüğü %20 artış sınırlarında olmadığına yönelik herhangi bir bilgi, belge veya hesaplamaya dosya içerisinde yer verilmeyip, ihalenin iptal edilmesine karar verildiği dikkate alındığında, Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler doğrultusunda ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu bulunduğundan hareketle söz konusu kararın kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde takdir yetkisi sınırları içerisinde kabul edilemeyeceği ve dolayısıyla mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”