Karar : ŞİKÂYET VEYA İTİRAZEN ŞİKÂYET ÜZERİNE ALINAN İHALENİN İPTAL EDİLMESİ İŞLEMİNE KARŞI YAPILACAK İTİRAZEN ŞİKÂYET BAŞVURULARI İDARENİN İPTAL GEREKÇELERİYLE SINIRLI OLARAK İNCELENİR
Karar No : 2023/UY.I-38
Karar Tarihi : 04.01.2023
İlgili Kanun No : 4734
İlgili Madde No : 5
“Söz konusu ihale komisyonu kararında, aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenerek teklifi sınır değer altında kalan istekliden açıklama sunmasının talep edildiği, anılan istekli tarafından açıklama sunulmadığı, açıklama sunulmadığı gerekçesiyle teklifi reddedilen isteklinin teklifi ile başvuru sahibi isteklinin teklifinin arasında 69.837.353,00 TL fark olduğu, söz konusu farkın yüksek olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü gereği ve söz konusu kararda altı çizilerek vurgulanan kaynakların verimli kullanılması ilkesi gereği bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği, yeniden ihale edilmesi halinde daha uygun koşullarda sonuçlanabileceğinin kanaatine varıldığı ifade edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak inceleneceği, ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek bir hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verilebileceği ve bu durumda idarenin herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ihaleyi yapan idarelere ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisi tanınmış olduğu anlaşılmakla birlikte, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılmasının gerektiği, ayrıca idarenin isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden “kaynakların verimli kullanılması” ilkesinin idareler tarafından azami surette gözetilmesi gerektiği ve ihalenin iptaline ilişkin kararda bu temel ilkeye vurgu yapıldığı, geçerli teklif olarak belirlenen ve daha sonra aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle teklifi reddedilen isteklinin teklifi ile başvuru sahibi isteklinin teklifi arasında ki farkın yüksek olduğunun ve bu açıdan kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırı hareket edildiğinin idare tarafından değerlendirildiği anlaşılmış olmakla birlikte, idare tarafından 02.11.2022 tarihinde alınan ihale komisyonu kararında M… Asfalt San.ve Tic. A.Ş. aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak başvuru sahibi isteklinin belirlendiği, 23.11.2022 tarihli ve 2022/UY.I-1474 Kurul kararı üzerine aşırı düşük teklif sorgulaması idare tarafından yenilenmekle birlikte M… Asfalt San.ve Tic. A.Ş. tarafından yine aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı, teklifinin 14.12.2022 komisyon kararı ile reddedildiği ve ihalenin yukarıda yer verilen gerekçelerle iptal edildiği anlaşılmıştır.
İdare tarafından alınan 02.11.2022 tarihli komisyon kararında aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığından M… Asfalt San.ve Tic. A.Ş.nin teklifinin reddedilerek ihalenin başvuru sahibi üzerinde bırakıldığı ve akabinde Kurul kararı üzerine düzeltici işlem tesis edilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilendiği, M… Asfalt San.ve Tic. A.Ş.nin yine açıklama sunmadığı, sonrasında ilk ihale komisyonu kararında olduğu gibi 14.12.2022 tarihli komisyon kararı ile teklifinin reddedildiği anlaşılmıştır. Ancak iki ihale komisyonu kararı arasındaki süreçte ihale kararını etkileyecek nitelikte herhangi bir değişiklik ortaya konulmaksızın, ilk karardan farklı olarak ihalenin iptaline karar verildiği görülmekte olup, idarelerce alınan iptal kararlarının idarelere tanınan taktir yetkisi kapsamı açısından değerlendirilmesinde iptale ilişkin gerekçelerin irdelenmesi gerekliliğin bulunduğu, somut durumda ilk ihale komisyonu kararıyla ihalenin başvuru sahibi üzerinde bırakıldığı, bu aşamada M… Asfalt San.ve Tic. A.Ş.nin teklifinin reddedildiği, yukarıda yer verilen Kurul kararı sonrasında yine anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından teklifinin reddedildiği, dolayısıyla iki ihale komisyonu kararında da tekliflerin geçerliliği noktasında bir farklılık bulunmadığı, bu nedenle idare tarafından ilk ihale komisyonu kararında ortaya konulan iradenin hangi gerekçelere dayanılarak değiştirildiği hususunda herhangi bir açıklama, bilgi veya belgenin bulunmadığı göz önüne alındığında idarece alınan ihalenin iptali kararının idarelerin taktir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.”